W procesie starzenia się ludzi dochodzi do postępującej utraty zdolności fizycznych i poznawczych , co stopniowo zmniejsza niezależność funkcjonalną osób starszych . Aby opóźnić utratę sprawności fizycznej, a nawet w przypadku pewnego pogorszenia, zaleca się rehabilitację fizyczną osób starszych .
Proces starzenia ma konsekwencje motoryczne na organizm osób starszych. Powoduje to trudności w wykonywaniu codziennych czynności życiowych, dlatego korzystanie z pomocy technicznych czy podpór (lasek, kul) pomoże Ci zachować lub odzyskać niezależność.
Pomoce techniczne lub podpory, takie jak laski, kule i chodziki, rozwiązują problemy związane ze zmniejszoną ruchomością stawów, brakiem koordynacji i siły, a także niektórymi zaburzeniami widzenia.
Czym jest rehabilitacja fizyczna dla osób starszych?
Rehabilitacja fizyczna osób starszych to seria ćwiczeń, których głównym celem jest osiągnięcie przez osoby starsze optymalnego poziomu funkcjonalnego, psychicznego i społecznego . Ponadto pozwala osobom starszym maksymalnie poprawić kondycję fizyczną i zachować niezależność w większości wykonywanych czynności.
Rehabilitacja fizyczna osób starszych przyczynia się do zapobiegania niepełnosprawnościom fizycznym, sensorycznym i umysłowym . Pomaga także osobom starszym, które są niepełnosprawne, w przystosowaniu się do otoczenia , poprzez przywracanie utraconej mobilności. Zamówić wizytę domową możecie na stronie https://fizjoarena.pl/.
Dlatego rehabilitacja fizyczna jest działaniem promocji, profilaktyki i pomocy osobom starszym w utrzymaniu ich zdrowia i dobrego samopoczucia . Stanowi również alternatywę dla farmakologicznego leczenia objawów niektórych chorób, takich jak ból czy sztywność mięśni.
Rehabilitacja fizyczna osób starszych
Objawy, z powodu których starsza osoba dorosła przechodzi na rehabilitację fizyczną
- Zmniejszenie lub utrata funkcjonalności
- Przewlekły lub ostry ból
- Zmieniony chód, równowaga lub postawa
- Zaburzenia sensoryczne
- Rodzaje rehabilitacji fizycznej u osób starszych
Rehabilitację fizyczną osób starszych można podzielić na trzy typy, w zależności od tego, kiedy będzie prowadzona. Dzięki niemu unika się zaniku mięśni z powodu nieużywania, zmian skórnych spowodowanych uciskiem i ogólnym stanem zdrowia.
Rehabilitacja po złamaniu
Częste upadki osób starszych często prowadzą do złamań kości. Złamanie biodra jest najczęstsze i powoduje największą śmiertelność u osób starszych. Oprócz posiadania największej liczby następstw i powikłań, które wpływają na niezależność osób starszych.
Ten rodzaj rehabilitacji fizycznej należy rozpocząć od rozpoznania samego złamania. Należy ocenić prawidłową postawę chorej części, ogólny stan zdrowia osób w podeszłym wieku oraz potrzebę leczenia operacyjnego złamania.
Rehabilitacja chirurgiczna
Jego głównym celem jest poprawa lub zwiększenie wydolności oddechowej, aby uniknąć powikłań podczas operacji. Dzięki niemu unika się powikłań i przygotowywana jest starsza osoba dorosła, która przejdzie operację. Oprócz ćwiczeń oddechowych obejmuje również leczenie postawy chorej kończyny i wzmocnienie kończyn górnych.
Rehabilitacja pooperacyjna
W pierwszej kolejności osoby starsze powinny zostać poddane ocenie, aby poznać stan ich mięśni i stawów, a także poznać rodzaj operacji, której przeszli, oraz sposób leczenia zalecany przez lekarza. Ten rodzaj rehabilitacji koncentruje się na jak najszybszym wstaniu starszej osoby z łóżka i rozpoczęciu chodzenia. Wczesne poruszanie się osób starszych, utrzymuje je w jak najlepszej kondycji fizycznej i zapobiega pogorszeniu funkcjonowania w wyniku długotrwałego wypoczynku. Taka działa rehabilitacja Warszawa.
Główne cele rehabilitacji fizycznej osób starszych
Głównym celem rehabilitacji fizycznej osób starszych jest ich ponowna integracja ze społeczeństwem. Nieustanny wysiłek rehabilitacji ma na celu przywrócenie osobom starszym akceptowalnego stanu funkcjonalnego . Z tego powodu głównym celem rehabilitacji jest niezależność funkcjonalna osób starszych. Funkcjonalną niezależność można dostrzec w następujących punktach:
- Zwiększa siłę i koordynację mięśni
- Zmniejsza się poziom bólu
- Utrzymuj i poprawiaj szerokość i ruchomość stawów
- Poprawia chód i stabilność
- Ustabilizuj główną przyczynę bezruchu
- Zapobiegaj powikłaniom lub niepełnosprawności wynikającej z bezruchu
- Wykrywanie i leczenie zmian funkcjonalnych w jedzeniu, pielęgnacji, chodzeniu, ubraniu itp.
- Adaptacja środowiska, w którym funkcjonuje starsza osoba dorosła, do niepełnosprawności, którą przedstawia
- Korzyści z rehabilitacji fizycznej u osób starszych
Korzyści z rehabilitacji fizycznej u osób starszych
Plan ćwiczeń rehabilitacji fizycznej u osób starszych wykazał poprawę funkcjonalności i osobistego postrzegania zdrowia u osób starszych. Korzystne wyniki rehabilitacji fizycznej są bardziej widoczne u osób starszych, które są bardziej narażone na upośledzenie funkcji. Niektóre z korzyści, które znajdujemy w rehabilitacji fizycznej to:
- Zapobieganie depresji funkcjonalnej
- Obniża ogólnoustrojowe ciśnienie krwi
- Obniża poziom cholesterolu we krwi
- Popraw jakość życia
- Zmniejszenie liczby hospitalizacji
- Zmniejsza częstość upadków
- Zmniejsza obciążenie głównego opiekuna
- Poprawia osobiste postrzeganie zdrowia
- Zmniejsza śmiertelność
Ćwiczenia z wczesnej rehabilitacji fizycznej u osób starszych
Aby uniknąć lub zmniejszyć ryzyko pogorszenia funkcji u osób starszych, zaleca się stosowanie programu ćwiczeń z fizjoterapią. Nawet jeśli starsza osoba jest w dłuższym odpoczynku w domu lub w szpitalu, wskazane jest wykonanie ćwiczeń.
Gdy starsza osoba jest hospitalizowana lub leży w domu w łóżku, zalecany jest program mobilizacji i ćwiczeń po pierwszych 48 godzinach. Zwłaszcza, gdy okres leżenia w łóżku się wydłuży.
Niektóre z czynności lub ćwiczeń zalecanych w rehabilitacji osób starszych to ćwiczenia poprawiające elastyczność, równowagę i równowagę, zakres ruchu w stawach, siłę i wytrzymałość oraz propriocepcję.
Elastyczność
Ćwiczenia elastyczności opierają się na ćwiczeniach rozciągających mięśnie, więc ich głównym celem jest zapobieganie i leczenie przykurczów mięśni. Ćwiczenia elastyczności składają się z następujących elementów:
Rozciąganie szyi i tułowia : Boczne ruchy głowy, symulujące dotykanie ramienia uchem. Wykonaj skręty szyi w prawo i wróć do pozycji wyjściowej, obróć głowę w lewo i wróć do pierwotnej pozycji.
Rozciąganie mięśni nóg i kostek : zapobiega zaburzeniom chodu. Ustaw stopę pod kątem 90 stopni do nogi, zegnij ją w górę i wróć do pierwotnej pozycji. Przesuwasz stopę w dół i wracasz do pierwotnej pozycji. W tej samej pozycji palce są zgięte w górę iw dół.
Rozciąganie tylnej części uda : starsza osoba powinna siedzieć na łóżku z wyciągniętymi nogami. Napnij kolano przez 6–10 sekund, próbując dotknąć materaca tylną częścią kolana. Ćwiczenie należy powtórzyć z ręcznikiem pod kolanami.
Rozciąganie mięśni kręgosłupa grzbietowo-lędźwiowego : to ćwiczenie jest zalecane u osób starszych, które spędzają dłuższy czas w łóżku. Powinieneś leżeć na plecach z ugiętymi nogami, stopami opartymi na materacu i wyciągniętymi rękami wzdłuż ciała. Zrób wdech przez nos i unieś ramiona do góry i do tyłu, zrób wydech i ustaw ramiona w pierwotnej pozycji.
Ćwiczenia równowagi i równowagi
Są to powolne ćwiczenia utrzymujące pozycję i precyzję podczas chodzenia. Ćwiczenia te wzmacniają mięśnie nóg, zmniejszając tym samym ryzyko upadków, a tym samym zmniejsza się prawdopodobieństwo wystąpienia złamań. Ten rodzaj ćwiczeń oprócz poprawy równowagi poprawia postawę, zmniejsza ryzyko upadków, pomagając tym samym chronić stawy.
Wspólny zakres ruchu
Jego głównym celem jest zapobieganie przykurczom mięśni i utrzymanie łuków ruchomości. Ćwiczenia te składają się z aktywnych i biernych mobilizacji stawów.
Mobilizacje kończyn górnych : leżąc na plecach, ręce są uniesione, a linia środkowa skrzyżowana, umieszczając je przed twarzą.
Mobilizacja dłoni i nadgarstka : opierając dłoń na krawędzi łóżka lub stołu, porusza się ona w górę iw dół oraz od lewej do prawej. Z zaciśniętą pięścią wykonuj kółka w prawo i w lewo.
Mobilizacje kończyny miednicy : leżąc na plecach podnieś nogę i przenieś ją na przeciwne ramię, utrzymaj pozycję i powróć do pierwotnej pozycji.
Mobilizacja stopy i kostki : siedząc na krześle, starsza osoba dorosła powinna poruszać stopą w pozycji palca, powrócić do pierwotnej pozycji i podnieść stopę bez oddzielania pięty.
Zgięcie i wyprost kolana i kostki : Siedząc na krześle, starsza osoba dorosła powinna wyprostować kolano i zgiąć kostkę.
Mobilizacje i wzmocnienie tułowia : osoby starsze muszą siedzieć i wyciągać ręce w bok. Ciało jest oparte na prawym boku i wraca do pierwotnej pozycji. To samo ćwiczenie należy wykonać po lewej stronie.
Ćwiczenia wzmacniające i wytrzymałościowe
Ten rodzaj ćwiczeń polega na skurczu i rozluźnieniu grup mięśni, podczas których przenoszony jest ciężar lub przezwyciężany jest opór przeciwstawiający się ruchowi. Ćwiczenia wzmacniające pomagają wzmocnić lub utrzymać samodzielność osób starszych i opóźniają uzależnienie. Podczas gdy ćwiczenia oporowe poprawiają pracę układu krążenia i poprawiają wydolność oddechową.
Ćwiczenia propriocepcji
Ćwiczenia te poprawiają postrzeganie pozycji stopy w przestrzeni, zmniejszając tym samym ryzyko upadków.
Pod stopę kładzie się ręcznik i podejmuje próbę pomarszczenia go palcami.
Palce poruszają się podczas otwierania i zamykania.
Przeciwwskazania do rehabilitacji ruchowej osób starszych
Pomimo korzyści płynących z rehabilitacji fizycznej osób starszych, ze względu na jej wkład w poprawę jakości życia, istnieją przypadki, w których ryzyko jest większe niż uzyskiwane korzyści. Niektóre z przeciwwskazań do rehabilitacji fizycznej u osób starszych to:
- Ostra choroba wieńcowa
- Delirium
- Niestabilna dławica piersiowa
- Niewydolność serca
- Wspólna infekcja
- Ciężka zastawkowa choroba serca
- Wysokie ciśnienie krwi w spoczynku
- Ćwiczenia rehabilitacyjne dla osób starszych
Główne czynniki pogorszenia funkcjonowania
Pogorszenie funkcjonowania osób starszych jest na ogół spowodowane przewlekłą chorobą, która warunkuje ich długotrwałą bezczynność. Ponadto po przyjęciu do szpitala może dojść do upośledzenia czynności, spowodowanego chorobą lub zabiegiem chirurgicznym, a co za tym idzie obniżeniem sprawności ruchowej i możliwości wykonywania różnych czynności.
W odniesieniu do hospitalizacji szacuje się, że od 30 do 60% hospitalizowanych osób starszych zaczyna od uzależnienia od co najmniej jednej czynności życia codziennego, co zwiększa ryzyko chorób przewlekłych, które powodują pogorszenie funkcjonowania.
Główne przyczyny upośledzenia funkcji u osób starszych:
Choroby kostno -mięśniowe : najczęściej występują zapalenia ścięgien, bóle krzyża, choroba zwyrodnieniowa stawów, rwa kulszowa, złamania i zwichnięcia.
Choroby układu sercowo-naczyniowego : najczęściej występuje niewydolność serca, zawał mięśnia sercowego, miażdżyca, wysoki poziom cholesterolu, wysokie ciśnienie krwi.
Niepokój i depresja
Choroby układu oddechowego : do najczęstszych należą przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), zapalenie płuc, rozedma płuc, astma.
Choroby układu mięśniowo-szkieletowego : zapalenie stawów, osteoporoza, osteomalacja, dystrofia mięśniowa to najczęstsze choroby.
Oprócz wyżej wymienionych chorób, wraz z leżeniem w łóżku, w czasie zaostrzeń i zakazem ruchu, zwiększają ryzyko wystąpienia osłabienia mięśni, schorzeń fizycznych i uzależnienia psychicznego.
Funkcjonalność osób starszych jest ich zdolność do samodzielnego wykonywania podstawowych i instrumentalnych czynności życia . Do podstawowych czynności życiowych należy dbanie o siebie: pielęgnacja, karmienie, ubieranie się, nauka korzystania z toalety itp. Czynności instrumentalne to kontrola leków, korzystanie z transportu publicznego, przygotowywanie posiłków, korzystanie z telefonu, zarządzanie finansami.
Konsekwencje upośledzenia funkcji u osób starszych
Wraz z pogorszeniem funkcji istnieją pewne konsekwencje, które powodują osłabienie mięśni u osób starszych. A więc z kolei ogranicza mobilność powodującą niepełnosprawność. Najczęstsze konsekwencje upośledzenia czynności to:
- Zakrzepica żył głębokich
- Odleżyny
- Zanik lub zanik mięśni
- Zmniejszona siła mięśni
- Zmniejszenie wydolności oddechowej po 10 dniach odpoczynku
- Zmniejszenie masy kostnej
